عارفانه

وصف حالِ شوریدگانِ وادی معرفت و بیان آفاق سیر این جماعت و تذکر به الطاف و ظرائف این سلوک عارفانه و بیان اسباب این طریق، جذابیت فوق‌العاده‌ای دارد اما هنگامی مضاعف می‌شود که این اسرار از زبان صاحب سرّی شنیده شود که متصل به سرچشمة زلال عرفان الهی و حقایق ربانّی است، انسانی که وادی‌به‌وادی همة مراتب معرفت را طی نموده و سخن دلنواز او شمّه‌ای از شهود عارفانة اوست. امام‌علی(ع) در مجموعة خطبه‌ها و نامه‌های موجود در نهج البلاغه گاه مستوای سخن را فراتر از درک عقول می‌برد و پرده از حقایق و رازهای ناگفته برمی‌دارد که خطبة نورانی 222 از جملة این موارد ناب و گران‌بهاست. در این خطبه، حضرت به بهانة مفهوم ذکر و توصیف اهل آن از سینة سوخته و شرحه‌شرحة خویش شرح دردِ اشتیاق جانان سر داده و به جلوه‌هایی از اشراق حضرت حق بر جان فرزندان آدم اشارت فرموده و به حال‌و‌هوای واصلان به مراتب بلند عرفان و شمه‌ای از راز و رمزهای توفیق در این مسیر می‌پردازد. کتاب عارفانه که پنجمین دفتر از سلسله کتب درس‌های نهج البلاغه است در هفت گفتار و304صفحه این خطبة عرفانی را شرح داده است.