یکی از مهم‌ترین مشکلات عموم انسان‌ها آن است که در واقعیت زندگی نمی‌کنند.

یکی از مهم‌ترین مشکلات عموم انسان‌ها آن است که در واقعیت زندگی نمی‌کنند؛ یعنی نمی‌خواهند مجموعه دانسته‌ها و کاستی‌های خویش را بپذیرند و آنچه حقیقت است را به رسمیت بشناسند نتیجه این گریز از واقعیت آن است که امکان تصمیم‌گیری درست و مبتنی بر موقعیت واقعی، از انسان سلب می‌شود و آدمی عمر خویش را در هاله‌ای از توهم به سر می‌برد؛ برای مثال اگر کسی استعدادها و محدودیت‌های موجود در میزان یادگیری خود را بشناسد، بسیار موفق‌تر عمل خواهد کرد؛ زیرا وقتی بداند که استعداد کاری را به اندازه کافی ندارد، در عوض بر میزان تلاش و جدیت خود خواهد افزود.

کتاب منشور تربیت (شرح نامه ۳۱ نهج‌البلاغه) صفحه ۶۹